*Note this story is in Hiligaynon
“Indi pag-buy-i! Dali-a!”
Nagakurog ang akun mga tudlo, samtang ginatulod ako nga mag-una sang bag-ong yanggaw.
Wala sang tyempo para magpangduha – duha. Ginalauman niya kami.
Nabatyagan ko ang bug-at sang sako sa likod ko, samtang ang unod sini ang akon ginakay-o.
Ginpamangkot ko ang akun upod kung pwede nga sulungon na lang namon ang patyo para sa inughalad,
apang siling niya preska nga karne lang ang ginakaon. Wala na ako nagbais, kay maski hubin pa siya, magulang siya gihapon sa akon, kag ang amon nga sahi, ginarespeto ang edad, wala sang liwan.
Akon ginbalikan ang tyempo nga ini nagsugod. Isa lang atu ka gab-e nga pareho sini. Pagpanglakaton sa tungang gab-I ang sabat sa akun madalum nga ginabatyag. Kung tani nahibaluan ko nga sala ako.
Gulpi lang nagkudog-kudog ang akon dughan. Nagapalagyo ako palayo gikan sa isa ka daku, kag maitom nga sapat, nga indi ko makita. Nanglaktod ako sa kakahuyan, samtang ginapanumdum nga ang mga kahoy magaserbi nga akun panagu-an, apang madasig ang ini nga sapat, kag dayun niya ako nalab-ot.
Napangatubang ko ang mala-higante nga pareho sang baboy-ramo , ang dalag nga ngipon nya nagabadlak sa kasanag sang bulan. Nag-singgit ako sadto, pero wala man sang pulos. Wala sang maski isa nga makabulig sa akon, kag bisan may mga tawo, ano bala ang mahimo nila batuk sa sini nga sapat.
Ginpiyong ko ang akon mga mata kag nangamuyo na matapos na ini dayun, kag naghulat nga daw kaangay sang walay katubtuban. Ginmuklat ko ang akon mga mata, kag gilayon ang nawong sang pinakamatahum nga babaye, nga akon nakita. Nagasuksok ini sang malaba nga bestida nga itom. Ang iya mga mata, naga baga nga makahaladlok tulukon.
Naglakat siya pakadto sa akon, samtang ako indi kahulag sang kahadlok. Wala ko mahibaluan kung sa diin na nagkadto ang sapat, kag gilayon ko siya nga ginpangandaman, nga delikado kag dapat kami makapalagyo sa peligro. Ginkadlawan nya lamang ako kag ginsilingan nga wala ako sang dapat kabalak-an.
Ako iya ginhalukan.
Ang sabor masami nga daw iya sang pinakamalapuyot nga dugo. Nagkudog ang akon lawas sang nagtandug ang iya bibig, nga daw ako ginkilatan. Daw madula-an ako sang pagginhawa kag ginhapo nga daw kaangay sang isa ka sakayanon.
Kag siya nadula.
Amu ato ang pagsugod sang akon pagpanglakaton. Sadalayon, nakilala ko ang akon isigkapareho, mga sahi nga nagapangabuhi nga daw kaangay sang ordinaryo samtang ginapunggan ang ila paglaway sa dugo sa masarangan nila.
Ginakahuya ko gihapon ang akon una nga pagkasa. Ang akun pagkagusto tama ka kusog kag wala ko mahibaluan paano punggan. Dugo kag karne lang ang akon nga gusto, kag madamo ini sa syudad.
Reana, ang iya ngalan. Sala nga nagsalig siya sa akon, kag sala man ako para dumdumon ang iya ngalan.
Kis-a, samtang gakatulog ako, makita ko gihapon ang iya guya nga nagapakitluoy. Nagbugtaw ako nga nagapalamugnaw, naga-singgit samtang nagapangayo ako sang pasensya, nagtulok ako sa palibot pero wala man sang tawo.
Ang mga malain nga damgo ang pinakamabudlay nga parte sini. Ginadaman ako sang mga tingug sang pagsinggit sang mga nabiktima ko. Ginpamangkot ko ang akon kaupod kung siya ginadaman man, apang ang siling lang niya, “maanad ka na lang na sadalayon. Isa ka adlaw magustuhan mo na ina.”
Nahadlok ako kay basi insakto siya.
Ang iban nga bag-ong yanggaw, ginpauntat kami sa madaku nga kahoy kag kami ginpahipos. May mga tawo didto, mga mangangaso nga pareho sa amun. Apang lain nga sahi sang sapat ang ila ginapangita.
Ginapangita nila ang pinakatigulang. Ang pinakatigulang, nga amu man ang amun tuyu bisitahun sang akon kaupod.
Ginsilingan ako sang akon kaupod, nga hulatun kag magpanago samtang ginabantayan ang halad, kag siya na ang bahala sa mga tawo. Nagpungko ako sa kahoy, kag naglaum nga wala sang mga pagsinggit.
Sa akon pagkakibot, gilayon nga natapos sang bag-ong yanggaw ang kilanlan himuon. Duwa lang sila kabilog, kag mahapos lang ang pag-gulot sang ila mga li-og.
“Lapit na lang kita. Mga diyes minutos nga pagpanglakaton kag malab-ot na naton ang iya nga kuweba,” siling sang akon kaupod.
Ginpamangkot ko siya, kung pwede namun ilisan ang halad sang lawas, sang mga lalaki nga bag-o niya lang ginpatay, pero gintampa nya ako.
“Untati na ang paglaum sa pagkamortal nga wala ka na! Ini nga halad maga-paayo sang pabor para sa atun halin sa tigulang. Ginpili ta ina para sa ini nga tuyu, indi bala?!,” siling niya.
“Pero tama pa siya ka bata. Sigurado, magustuhan man sang tigulang ang iban,” sabat ko.
Antes ako makasugpon, gin-agaw sang bag-ong yanggaw ang sako, halin sa akon likod, kag gin-ula ang unod sini.
Mga banta katorse anyos ang pang edaron sini nga babaye kag wala gihapon sang animo. Ginkuha sang akon kaupod ang butkon sini, kag gilayon nga ginpaggwa ang iya mga matalum nga kuko kag ginkuha ang dugo sang makaluluoy nga tinuga.
Nag -ngurob ang akon nga tiyan.
“Nabatyagan mo man ang gutom, indi bala?,” siling niya.
“Untati ina. Inosente siya,” ginabatu-an ko pero daw kanamit gid sang sabor sang dugo.
“Wala sang inosente. Isa lang siya ka pagkaon. Tandaan mo ina.”
Gin kuha niya ang corazon sang babayi kag gintulod sa akon dughan. Nag-ilig ang dugo niya kag naglapta sa mga dahon kag ugat sa palibot namon. Gindilapan ko ang akon bibig kag nasaboran ang matam-is nga unod sa akon dila.
“Amu ini ang atun ihalad.”
Ang akon utok nagpalumba sa mga imahe nga pula kag itom, mga singgit kag pagpakitluoy nga wala ginhatag. Ginpamati-an ko ang pagkudog sang akon corazon, kag sa sina nga ti-on, kinapoy na ako sang pagpakigbatu.
Indi na ako tawo, kag indi ako dapat magpakuno-kuno nga isa ako. Subong nga gab-I, makita ko na ang tigulang kag amon paga-ambitan ang unod. Ginsulit-sulit ko ini sa akon paminsaron asta nga amu na lang ini ang akon madumduman.
Antes magpadayun, ginpauntat ko ang akon upod kag namangkot.
Nagkurisong siya, apang nagsabat man. Ginsugiran nya ako, nga ang tigulang, tama na gid kadugay, mas tigulang pa sahi namon, kag pinakakusog gid katama. Sa gamay niya nga kuweba, may mga magagmay kag itom nga pisu, nga iya ginagamit para ipa-on halin sa katawhan pakadto sa kasi-ot sang kadulman.
Wala ako kabalo kung mapati ako sa iya pero kami nagpadayon.
Nalab-ot gid man namon ang kuweba sang tigulang kag nabudlayan ako mag ginhawa. May makatilingala nga klase sang gahum. Gahum nga nagasugo nga dapat pamati-an.
Gintulod ako sang akon kaupod kag ako nagluhod. Ginhalad ang corazon sa ba-ba sang kuweba kag didto ko siya nakita.
Kalabanan sa mga aswang daw tawo ang itsura, pero ang ini nga tigulang daw tinak-an na sang sini nga paagi. Mas tigulang pa sa pinakatigulang nga aswang nga akon nakita.
Nagkagat siya sa corazon kag kami iya ginpasulod.
“Dali kamo sa akun puloy-an.”
Ang madalum niya nga tingug ang nagpakurog sang akun tul-an. Nagasabat ang akon utok sa akon mga tinaga.
Indi na ako tawo, kag indi ako dapat magpakuno-kuno nga isa ako. Subong nga gab-I, makita ko na ang tigulang kag amon paga-ambitan ang unod.
Akon ini ginsulit-sulit.
Indi na ako tawo.
Indi ako dapat magpakuno-kuno nga isa ako.
Makita ko na ang tigulang kag amon paga-ambitan ang unod.
Daw sa nahibalu-an niya ang akon ginapaminsar, kag gin-agda ako sang tigulang nga magkagat sa corazon sang babaye.
Handa ko nga ginbatun.
Kay indi na ako tawo.
Kag indi ako dapat magpakuno-kuno nga isa ako.
=———————–=
English Version
“Don’t drop it! Hurry up!”
My fingers were shaking as the other newborn nudged me forward. There wasn’t time for hesitation. He was expecting us.
The sack on my back feels heavy as I adjust the contents inside. I asked my companion if we could just raid the cemetery for the tribute but he said that only ate fresh meat would be suitable. I didn’t argue, young as he was, he was still older than me and our kind respects age, if nothing else.
I think back to when this all started. It was a night just like this. A late evening stroll was the perfect remedy to the pressure I was feeling. I wish I knew back then how wrong I was.
In an instant my chest was pounding. I was running away from a large, black creature that I couldn’t see. I cut through the forest thinking the trees would serve as my sanctuary but the thing was nimble, it easily moved through the undergrowth and caught up with me.
I came face to face with a gigantic, boar-like creature, its yellow teeth glimmering in the moonlight. I screamed then, but it didn’t matter. There was no one there to help me, and even if there were people what could they do against such a terrible creature.
I closed my eyes and prayed for it to be over quickly, and I waited for what seemed to be an eternity. I opened them and cast my eyes on the most beautiful woman I had ever seen. She was wearing a long, black dress and her eyes held back a fire that was terrifying to behold.
She walked up to me and I was still paralyzed from fear. I didn’t know where the creature had gone and I tried to warn her that it was dangerous and that we should get to safety. She laughed right to my face and told me there was nothing to worry about.
Then she kissed me.
It tasted like the darkest shade of blood. I felt my body quivering at the touch of her lips, flowing throughout my body like a torrent of lightning. Breath was sucked out of my lungs and I gasped for air as if I were a drowned sailor.
Then she was gone.
That was the start of my journey. Eventually I met others of my kind, those living in the edges of society, trying to contain their bloodlust as best as they can.
I still feel shame from the first time I went out to hunt. The drive was strong with me then and I didn’t know how to control it. All I wanted was blood and meat, and there was an ample supply in the city.
Reana, that was her name. She was a fool to have trusted me and I was a fool to remember her name. Sometimes, when I sleep I can see her face begging for mercy. I wake up in a cold sweat, screaming and I try to tell her I’m sorry, but I look around and there’s no one there.
The nightmares are the worst part of this. All my past victims haunt me with their screams. I asked my companion if he had dreams too and he said, “It will sort itself out in time. One day you’ll learn to enjoy it.”
I’m afraid he may be right.
The other newborn makes us stop by a large tree and motions me to be quiet. There are humans here, hunters just like us, though our prey is vastly different. The humans are looking for the old one, the one my companion and I seek to visit.
My companion tells me to lie in wait and to protect the tribute while he deals with the humans. I sit by the tree and hope there are no screams.
To my surprise the other newborn finishes the job quickly. There were only two of them apparently and it was nothing that couldn’t be handled by a swift strike to their necks.
“We’re very close, only a ten minute walk and we should arrive at the entrance to his cave,” he said.
I ask him if we could exchange the tribute with the bodies of the men he just killed and he slaps me across the face.
“Stop clinging to humanity that you do not have! This tribute will put us in good favor with the old one. We specifically picked it out for that purpose, remember?!” he said.
“But she’s so young. Surely the old one would be satisfied with the others,” I replied.
Before I could react the other newborn grabs the sack from my back and forces its contents to the ground.
The girl could not have been older than fourteen and she was still unconscious. My companion takes her arm and takes out his claws, drawing blood from the unfortunate soul.
In that moment my stomach grumbles.
“You feel it too don’t you? The hunger,” he says.
“Stop, she is innocent,” I try to keep my focus but the blood smells so tasty.
“No one is innocent. They’re only a next meal. Remember that.”
He rips out the girl’s heart and pushes it to my chest. Blood flows from her and spreads across the leaves and roots around us. I lick my lips and taste the sweet flavor of flesh upon my tongue.
“This will be our tribute.”
My mind races with images of red and black, of screams and mercy ungiven. I listen to the sound of my beating heart and in that moment I am tired of fighting.
I am no longer human, and I shouldn’t be pretending I am. Tonight we will see the old one and share this flesh. I repeat the mantra in my head until it’s all I can remember.
Before moving forward I stop my companion and ask a question.
He frowns, but gives an answer. He tells me that the old one is ancient, far older than others of our kind, and more powerful than we could ever imagine. In his cave are small, black chicks that he uses to turn others away from humanity into the embrace of darkness.
I don’t know if I believe him but we push through ahead.
We finally reach the cave where the old one resides and I find it hard to breathe. There is a strange power here, one that demands to be heard.
My companion nudges me forward and I kneel. I present the heart to the mouth of the cave and that’s when I see him.
Most aswang have human forms, but it seems like the old one had tired of that affectation. He looked more primal than any aswang I had seen before.
He takes a bite out of the heart and bids us to enter.
“Welcome to my home.”
His voice is deep and sends a jolt down my spine. My mind echoes with my own words.
I am no longer human, and I shouldn’t be pretending I am. Tonight we will see the old one and share this flesh.
And I repeat.
I am no longer human.
I will not pretend that I am.
I will see the old one and share this flesh.
As if he knows what is going on in my head the old one offers me a bite of the girl’s heart.
I readily accept.
For I am no longer human.
And I will not pretend that I am.
*The Hiligaynon language, also colloquially referred often by most of its speakers simply as Ilonggo, is an Austronesian regional language spoken in the Philippines by about 9.1 million people, mainly in Western Visayas and SOCCSKSARGEN, most of whom belong to the Visayan ethnic group, mainly the Hiligaynons. It is the second-most widely spoken language and a member of the so-named Visayan language family and is more distantly related to other Philippine languages.
Written by Karl Gaverza
Hiligaynon translation by Pauline Brooks Dalisay
Copyright © Karl Gaverza
Translation Copyright © Pauline Brooks Dalisay
Inspired by the Aswang na Kalibonan legends
Ebwa illustration by Andrew Rebuldela
Instagram: https://www.instagram.com/andrewrebuldela/