*Note this story is in Cebuano
Kaso # MKJG 7325
Gihangyo ang kapulisan nga ikonsulta ang kaso sa mga nalumos nga turista sa sulog sa suba sa Ulot. Nailhan ang maong lugar sa pagsakay sa mga bangka nga walay katig aron magpabilin silang balanse nga gitawag og Torpedo Boating. Human og sakay sa sakayan naandan na nga gawi ang paglukso ngadto sa nagahaguros nga suba sa gitawag og Deni’s Point diin ang mga giya mosulti sa mga turista sa pagkuha sa pisi sa dili pa ang sulog modala kanimo ngadto sa unahan.
Ang maong aksidente nahitabo niadtong Hulyo 8, 2018. Ang duha ka turista, sila Rowena Yi ug Winston Yang, parehong mga taga-Tsina, nisakay sa mga sakayan ala 1 sa kadlawn. Morag normal ra ang dagan sa tanan hangtud naabot sila sa Deni’s Point kung diin, pagkahuman og lukso sa suba, wala na kini sila motunga pa og balik. Sa kahadlok nga ang duha kay nadala sa sulog sa suba, naghimo ang mga giya og grupo para mangita kanila. Ilang nakit-an ang lawas ni Winston Yang sa daplin sa suba 1 kilometro gikan sa iyang giambakan.
Ang mga paningkamot nga buhion siya wala’y kapuslanan tungod kay taudtaud na kining nalumos. Gikuha ang patay’ng lawas ug gibalhin sa pinakaduol nga morgue alang sa pagsusi. Ang pagkalumos mao ang dayag nga hinungdan sa kamatayon, apan daw adunay mga bun-og sa bukongbukong, nga daw adunay nagguyod kaniya paubos.
Ang lawas ni Rowena Yi wala gayod nakita, ilang pangagpas nga ang kusog nga sulog sa suba gadala sa lawas niini ngadto sa dagat. Ang maong lugar ilang gisusi pag-ayo ug aduna pay usa ka grupo sa mga eksperto nga gipalupad gikan sa Tsina aron sa pagtabang sa pagpangita, apan kini’y nahimo. Ang pagpangita natapos usa ka bulan pagkahuman sa insidente.
Niadtong Septembre 3, 2018, aduna na usab nangawala nga laing grupo sa mga turista. Niining higayona, wala na mipatigbabaw ang tulo ka mga abenturiro gikan sa Manila, sila Loren Albay, Samuel Encarnacion ug Iñigo Ferrer human miambak gikan sa Deni’s Point. Milungtad og 2 ka buwan ang pagpangita sa ilang mga patay’ng lawas ug daw wala na’y makuha sama sa nahitabo kang Rowena Yi, apan usa sa mga turista nga si Samuel Encarnacion adunay gibitbit nga GoPro kamera sa iyang helmet. Ang kamera nakuha sa usa sa mga mananawom atol sa ilang pagpangita.
Lisod ang pagsusi sa bidyo. Atol sa tempo nga 30:46 makita nga ang tulo (si Samuel Encarnacion naa sa likod mao nga hingpit nga makita ang laing duha ka mga turista) nagbitay sa pisi. Diha na nga daw nawala sa iskrin si Loren Albay. Ang pag-analisar sa bidyo nagpakita nga posibleng gitukmod siya sa usa ka paspas kaayo’ng nilihok nga butang nga nakasentro sa iyang mga tiil. May midakop sa iyang bukongbukong ug giguyod siya sa sapa.
Ang suba sa Ulot, sa pagkakaron, ky gisirado sa mga turista apan aduna pa gihapon ang panginahanglan sa Torpedo Boating. Ang mga lokal nga giya nagplano nga iabri kini pag-usab sa sunod nga mga semana gawas kon adunay igo nga rason para babagan ang ilang panginabuhian.
Usa sa mga giya, si Ramon Agbon, ni duol sa mga pulis ug mananawom atong ining mga insidente ug nihatag sa samang pahayag sa duha ka higayon:
“Kining mga tawhana walay respetar sa suba. Adunay mga naggamit niini nga dapit ingon nga usa ka dapit sa pagpangayam, andam sa pag-atake sa usa ka higayon nga pahibalo. Sinugdanan pa lamang kini.”
Gipangutana kini sa mga opisyal mahitungod sa iyang pahayag, apan iya lamang sublion ang iyang gisulti. Ang ubang mga opisyal nagtuo nga kini tanan aksidente, nga ang mga giya kinahanglan nga adunay mas estrikto nga mga lakang sa kaluwasan aron dili na kini mahitabo pag-usab. Ang uban nagtuo nga kini mahimong mas daotan ug adunay nagpaluyo nga tawo sa mga insidente.
Tungod kay wala na silay dugang ebidensya, ang rekomendasyon sa mga opisyal kay ang paghigpit sa mga lakang mahitungod sa kahilwasan sa Torpedo Boating ug ang sunod nga mga pag-ambak sa suba. Ang mga giya miuyon niini ug buhaton ang tanan nga paningkamot aron mapauswag ang kahimtang sa kahilwasan sa lugar.
=—————————–=
English Version
*The Cebuano language, alternatively called Cebuan and also often colloquially albeit informally referred to by most of its speakers simply as Bisaya (“Visayan”, not to be confused with other Visayan languages nor Brunei Bisaya language), is an Austronesian regional language spoken in the Philippines by about 21 million people, mostly in Central Visayas, western parts of Eastern Visayas and most parts of Mindanao, most of whom belong to various Visayan ethnolingusitic groups, mainly the Cebuanos. It is the by far the most widely spoken of the Visayan languages, which are in turn part of wider the Philippine languages. The reference to the language as Bisaya is not encouraged anymore by linguists due to the many languages within the Visayan language group that may be confused with the term.
Written by Karl Gaverza
Cebuano Translation by Joy Gabales
Copyright © Karl Gaverza
Translation Copyright © Joy Gabales