*Note this story is in Cebuano
Giandam ni Haring Indarapatra ang iyahang kaugalingon. Ang adlaw nagbanaag sa hinagiban nga anaa sa iyang mga kamot ug niginhawa siya ug lalom. Ang iyang huna-huna napuno sa mga sugilanon mahitungod sa mga maalamon nga mga binuhat, apan iyahang atubangon ang maong mananap bisan unsa pa kini kamakalilisang.
Ang ikaupat niini mao ang makahahadlok nga langgam sa bukid sa Gurayn.
Maabtik nga nilikay si Haring Indarapatra sa ulo nga padulungay niya, gamay na lamang ug maigo na siya sa mahait niini nga tuhik. Niligid siya sa yuta aron malikayan niya sa makausa ang duha pa niini ka mga ulo, ug gisulayanan niya pag-igo ang ikatulo, apan ang taguanan sa maong mananap kay mas labing lig-on pa diay kaysa sa iyahang pagtuo.
Wala magdahum si Haring Indarapatra sa mga panghitabo. Bisan asa man padulong, usa sa pito ka mga ulo ang gabantay niya. Tungod niini, gigamit na lamang sa hari ang iyang kusog sa maong suliran. Ug sa dihang ang usa na pud ka ulo ang padulungay ngadto kaniya, gikuptan ni Haring Indarapatra ang iyahang hinagiban sa iyang duha ka kamot gamit ang tanan niyang kusog aron tungaon ang ulo sa mananap.
Nilanog sa tibuok kabukiran ang pagsiyaok sa unom pa nga mga ulo, diin nagsagol ang kasakit ug kapungot. Gibati nag kahago si Haring Indarapatra sa tanan niyang pagpakigbisog. Ang matag kaunuran niya nagbati ug kasakit, apan wala na siyay panahon para magpahulay. Ang mananap, aduna pay unom ka laing ulo, diin nagaandam aron sa usa ka mapintas nga pag-igo.
Nilabay na ang mga gabii ug adlaw, nagbanaw ang dugo gikan sa matagpikas ngadto sa mga bato sa kaawaawan sa kabukiran. Hapit na mahabol ang hinagiban ni Haring Indarapatra gumikan sa pagtigbas niini sa taguanan sa langgam, apan sa makanunayon niya nga paghampak, ang maong mananap napukan ra gayud.
Gilantaw niya ang lawas sa mananap ug gipiyong ang iyang mga mata, natagbaw na siya sa iyahang nahimo.
Sa pagmata ni Haring Indarapatra, nakahunahuna siya kung unsa kaha kung dili pa patay ang tanang tawo dinhing nga dapit? Nagtoo siya nga aduna pa gayud pipila nga mga nakaluwas ngadto sa mga buntod ug kalasangan. Maong gisakob sa hari ang iyang hinagiban ug nipanaw na pud siya pag-usab.
Usa ka adlaw, iyang nakita sa layong dapit ang usa ka maanyag nga babaye. Wala kabalo si Rajah Indarapatra kung ugaling gimatamata lang siya, apan nalipay siya nga makakita ug laing tawo. Ang babaye kalit lamang nahanaw sa wala pa man nakaduol ang hari, maong nilingkod na lang siya sa duol nga bato, gikapoy ug gigutom.
Nag-ampo siya ug tabang, ug sa pagsuhid niya sa palibot, nakakita siya ug usa ka kulon nga anaay bugas ug usa ka dakong kalayo sa atubangan niini. Samtang iyahang giluto ang bugas, nakadungog siya ug kusog nga katawa. Nibati ug kasadya ang iyang kasing-kasing! Usa ka tigulang nga babae ang naglantaw kaniya. Nagpatimbaya siya niini ug naghisgutanay sila samtang gakaon si haring Indarapatra sa iyahang kan-on.
“Aduna pay uban nga nabuhi”, ingon ang babaye nga tigulang sa hari, apan pipila lang. Iyahang gihulagway ang usa ka langob kung asa nagtago ang mga tawo, layo sa makalilisang nga gahum sa upat ka mananap. Ang tigulang nga babaye ug ang iyang bana nagtago sa bangag sa kahoy ug ayha ra sila nanimpalad pagawas sa dihang napatay na ni Sulayman ang langgam nga si Pah.
Gitultolan sa tigulang nga babaye si Haring Indarpatra sa langob ug nagtipok ang mga tawo aron maminaw sa sugilanon sa maong langyaw. Iyahang gisaysay ang mahitungod sa iyahang igsoon nga si Sulayman, ug giunsa niya pagpatay sa mga mananap nga sila Kurita, Tarabusaw, ug Pah. Kung giunsa ang iyahang igsoon pagdat-ug sa ilalom sa pako sa dakong langgam. Ug kung giunsa niya pagpatay sa langgam nga may pito ka ulo didto sa bukid sa Gurayn.
Nag pasalamat ang mga tawo sa maong langyaw nga nagpahawa sa mga mananap sa ilang yutang ginsakpan. Gihatag sa nagapangulo sa maong katawhan ang iyahang anak aron ipaminyo sa hari, ug nahibulong si Haring Indarapatra sa pagkakita niya nga mao kini ang maanyag nga babaye nga iyahang nakita kaniadto.
Sa makadugay, hinay-hinay na nga nanggawas ang mga tawo sa ilahang taguanan ug namalik na sila sa ilahang mga panimalay, ug nanginabuhi sila nga malinawon ug malipayon hangtod sa hangtod.
=—————————=
English Version
King Indarapatra readied himself. The sun reflected against the blade in his hands and he breathed in deep. His mind was filled with tales of the creature being all-seeing, but he would face the beast no matter how fearsome it was.
The fourth was the dreadful bird of Mount Gurayn.
King Indarapatra deftly dodged the head coming towards him, the sharp beak missing its mark by only a few inches. He rolled on the ground avoiding another two heads and tried to strike at a third, but the beast’s hide was tougher than King Indarapatra thought.
Surprise was the one thing King Indarapatra could not count on. In each direction, one of the seven heads would be watching. So the king resorted to applying his strength to the problem. As another head bared down upon him, King Indarapatra held his sword with two hands and used all his strength to cut the monster’s head in half.
The screams of the other six heads echoed through the mountain range, a combination of pain and anger. King Indarapatra was exhausted from the effort, his every muscle screamed in agony, but there was no time to rest. The monster still had six other heads, all preparing to take a vengeful strike at him.
The nights blended with the days, blood from both sides was spilt on the barren rocks of the mountains. King Indarapatra’s blade was almost blunt from hacking away at the bird’s hide, but his strikes were true and the monster did fall.
He stared at the body of the beast and closed his eyes, content with what he had done.
King Indarapatra awoke with a thought. What if not all were slain in these lands? Surely there must be some survivors among the hills and forests. Thus, the king sheathed his sword and went on another journey.
One day he saw, in the distance, a beautiful woman. King Indarapatra did not know if it was an illusion, but he was delighted to see the sight of another human being. The woman disappeared before the king could get near and he sat on a nearby rock, tired and hungry.
He prayed for relief and, surveying the area, he saw a pot of uncooked rice and a large fire on the ground in front of it. As he cooked the rice, he heard loud laughter. His heart rejoiced! An old woman was watching him. He greeted her and they talked as King Indarapatra ate his rice.
“There are other survivors,” the old woman told the king, but very few. She described a cave in which the people were sheltered, far from the fearsome might of the four beasts. The old woman and her husband hid in a hollow tree and were only able to venture outward when Sulayman killed the bird, Pah.
The old woman led King Indarapatra to the cave and the people gathered around the stranger and listened to his tale. He told of his brother, Sulayman and how he slew the beasts Kurita, Tarabusaw and Pah. He told of how his brother was crushed under the wing of the great bird and how he journeyed from his lands to avenge his brother. He told of how he slew the seven headed bird of Mount Gurayn.
The people gave thanks to the strangers that rid their land of the monsters. The headman of the people gave his daughter’s hand in marriage to the king, and King Indarapatra was surprised to find that it was the beautiful woman that he had seen before.
Others eventually came out of their hiding places and returned to their homes, living in peace and happiness for the rest of their days.
————————–
Continued from Pah’s Tale
*The Cebuano language, alternatively called Cebuan and also often colloquially albeit informally referred to by most of its speakers simply as Bisaya (“Visayan”, not to be confused with other Visayan languages nor Brunei Bisaya language), is an Austronesian regional language spoken in the Philippines by about 21 million people, mostly in Central Visayas, western parts of Eastern Visayas and most parts of Mindanao, most of whom belong to various Visayan ethnolingusitic groups, mainly the Cebuanos. It is the by far the most widely spoken of the Visayan languages, which are in turn part of wider the Philippine languages. The reference to the language as Bisaya is not encouraged anymore by linguists due to the many languages within the Visayan language group that may be confused with the term.
Written by Karl Gaverza
Cebuano Translation by Rica Quennie Lloren
Copyright © Karl Gaverza
Translation Copyright © Rica Quennie Lloren
Adapted from “Mythology of Mindanao” in Philippine Folklore Stories. Cole. 1916. (Full text can be accessed at http://
The Bird of Mount Gurayn Illustration by Julius Arboleda
Watercolor by Catherine Chiu
FB: Wildling Child
IG: https://www.instagram.com/
Share on Facebook