*Note this story is in Bantayanon
Istorya ini bahin sa usa ka minatoud nga gugma kag sang usa ka gwapa nga engkantada. Kag gianu sang kasina sang tawo pag-guba ang tanan.
Sa dugay na nga panahon, may nagpuyo nga magtiayon nga may tulo ka anak. Gamay da sila sang kabtangan pero malipayon sila kung nanu ang ara sa ila. Ang bana gingadlan sang Andoy kag ang asawa gitawag nga Regi.
Kalingawan ni Andoy ang pagpanakop sang mga naglibud-libud nga mga manok ilawum sa kahoy nga balete kag iya ini tiruhun. Usa ka adlaw, usa ka gwapa nga babaye nga may dya nga latigo ang mitungha ilawm sa kahoy. Gipangita sa engkanto ang nawala niya nga mga manok kag sa kalit nangayu sang pasaylo si Andoy sa iya gihimo.
Nabag-o ang pagtan-aw sang engkantada. Kag imbes nga iya silutan si Andoy, gipakita sa engkantada sa iya ang iya nindot nga byay kag gihatagan sya sang mga pagkaun kag kwarta.
Milipas ang panahon hangtud nga naila ang engkantada kang Andoy. Gisultihan niya si Andoy nga siya muhatag sa iya pamilya kung siya mosugot nga mopuyo kaupod ang engkantada. Misugot si Andoy.
Pero nanu naman lang ang asawa? Nag-istoryahanay gayud si Regi kag ang Engkantada kag nahimo sila nga soud nga mag-amiga bisan pa nga wa gyud makita ni Regi ang nawong sa Engkantada.
Si Regi, Andoy kag ang ila tulo ka mga anak nagpuyo nga malinawon kag nakatagamtam sang kaharuhay tungod sang bahandi nga gihatag sang Engkantada. Pero tungod lat sini nga pabor nga miisyud ang kalagut o kasuya, kag ang mga tawo sa palibut nga mga suyaun gusto nga makasiguro nga si Regi kag ang iya pamilya dili makaganansya gikan sa mga gihatag sa Engkanto.
Usa ka paryente ang nikumbinsir kang Regi para mahibaw-an ang nawong sa Engkantada. Gihangyo ni Regi ang Engkantada nga didto matug sa ila byay. Misugot ang Engkantada, pero sa kondisyon nga way suga nga pasigaun sa tibouk gab-i.
Ang kasadya kag selebrasyon milanat sa tibuok gab-i. Sang nakatyug na ang Engkantada, nikuha si si Regi sang posporo kag gibutang ini sa atubangan sa nawong sa Engkantada. Nagdali paggawas sa pwertahan ang diwata kag misunod sa iya si Andoy. Ang tangis sa engkantada mabatian sa tibouk byay.
Ang engkantada mobawus sa ila. Gidya niya Si Andoy kag wan a sila nakit-an sukad-sukad.
Gibyaan si Regi kag ang iya tulo ka anak nga way bahandi nga gikan sa Engkantada. Nanginabuhi sila nga pobre kag nag-antus sa kasakit hangtud sa katapusan.
English Version
This is a story about a faithful love and a beautiful fairy. And how jealousy destroys all.
In times long past there lived a couple with three children. They had little but were happy with what they had. The husband’s name was Andoy and the wife’s name was Regi.
Andoy would amuse himself by luring wild hens and roosters under a nearby Balete tree and shooting them. One day, a beautiful woman with a whip appeared under the tree. The fairy was looking for her lost hens and roosters and immediately Andoy apologized for what he had done.
The fairy, had a change of heart and instead of punishing Andoy, showed him her beautiful home and gave him some food and money.
Time passed and the fairy fell in love with Andoy. She told him that she would provide for his family if he consented to live with her once in a while. Andoy agreed.
But what of the wife? Regi and the fairy actually had conversations and became close friends, though Regi was never able to see the face of the fairy for the fairy would not allow it.
Regi, Andoy and their three children lived with riches and peace because of the fairy. But with riches come resentment, and jealous people from all around wanted to make sure Regi and her family would not profit from the fairy’s riches.
One relative managed to convince Regi to find out the face of the fairy with a bright light. It was then that Regi asked the fairy to sleep in their house, the fairy consented but under the condition that there would be no light throughout the whole night.
The merriment and celebration lasted through the night, when the fairy was finally asleep, Regi took a match and put it in front of the fairy’s face. The fairy rushed out the door and Andoy followed her. The tears of the fairy could be heard all throughout the house.
The fairy would get her revenge. She took Andoy and they were never seen again.
Regi was left with her three children, without the riches that the fairy provided. She lived a life of misery and pain until the end.
=————————————————————-=
*The Bantayanon language is the regional language of the Bantayan islands in the Philippines. It is a part of the Bisayan language family and is closely related to Waray and Hiligaynon. There are three dialects of Bantayanon, based in the three municipalities that comprise the island group: Binantayanun (in Bantayan), Linawisanun (in Madridejos), and Sinantapihanun (in Santa Fe), the most idiosyncratic of the three. There are also significant dialectal differences between the speech patterns of those that live in the town centers and those that live outside of the more rural areas of the islands.
Retold from “Andoy and the Beautiful Lady.” in Philippine Folk Literature: The Legends. Eugenio. 2002.
Engkantada illustration by Ysa Peñas
Instagram: https://www.instagram.com/
Watercolor by Yanna Gemora
FB: Yannam