*This story is in Bicol-Naga
“Bako’ man dipisil an buhay kan sarong partera.” sabi ni Carina sa saiyang sadiri. Pigbisita niya an saiyang pang-apat na pasyente ngonian na semana. An babae disinuebe anyos pa sana’ asin nag-aandam na sa pagpangaki kan saindang matua. Kalmado lang na nakikipag-olay si Carina asin pinapakampante an babae. Dipisil nanggad magpa-aki sa mga matua, dakol an mga katakutan an saindang naiisip, pero aram ni Carina an saiyang gigibuhon. Nagin partera na siya sa laog nin labing sarong dekada asin pano’ na nin kumpiyansa an saiyang mga pigtataram huli sa dakol na eksperyensiya. “Magigin maray an gabos, uya man ko digdi.”
Kinua niya an maimbong na mga tuwalya asin ibinugtak sa likod kan babae. “Magigin komportable ka kaini labing pighahalat tang magluwas an aki.” Pagpapakampante niya sa babae. “Maku’dos na ko?” kalmado na an babae. Nagngisi si Carina, “Dae pa, maghalat pa kitang kadikit. Ta’no ta dae mo ngona ko istoryahan manongod sa agom mo?”
An pakikipag-istoryahan sarong dakulang tabang na mapakalma an ina asin matibay si Carina sa bagay na ini. Nakipagtanan an babaye asin nag-iba sa saiyang agom sa lugar na idto. Dae pabor an saiyang mga magurang sa pag-iba niya sa lalake na agom niya. An saiyang agom naghahanap nin trabaho asin makalipas nin pirang bulan nagdesisyon na ini na magsapalaran duman sa siyudad na makahanap nin maski anong trabaho. Pigpipinsaran kan babae na mauli na ini otro semana kaya maboblay an babae na mayo an saiyang agom sa pagpangaki niya. “Sus! Pirmi na yan nangyayari sa mga agom na lalaki.” sabay ngirit ni Carina. nguminirit na man lang an babae, an pagpapangirit pirming nakakadaog sa pagkatakot.
Aram ni Carina na saro ining dipisil na pagpangaki, asin pirang oras pa an malipas bago an mismong pangangaki. “Maray sanang naipreparar ko na an gabos na kaipuhan.” sabi niya sa saiyang sadiri. Maray na baya an pirming preparado.
Paghaloy-haloy may kun anong basa ang nagturo sa abaga ni Carina asin nagpundo madali an saiyang paghangos. Nagngisi siya, dae siya pwedeng magpahiling sa babae nin dawa kadikit na pagkatakot, dipisil na nanggad an pangangaki maski mayo kaini.
Napahing-hing nin pagmuda si Carina sa pagkalingaw niya na magdara nin lukban. Nawalat niya gayod idto sa traymobil sa pagpasiring niya digdi sa harong kan babae. “Mayong magiginibo kun pagpara-isipon ko pa idto.” isip niya. Igwa man siyang pinapanasan na kawayan sa saiyang bag. Maray man giraray an pirming paseguro.
“Sige, igwa ngon’na kitang gigibuhon kaya ipirong mo ngo’na an mga mata mo ha?” Mas matagas na an boses ni Carina pero an eksperyensiya niya mas nanginginotan. “Ta’no, igwa ning problema?” May takot na sa boses kan babae.
“Ay mayo man. Igwa lang akong pesteng kaipuhan na alawon.” Ipinirong ni Carina an mga mata kan babae, maray sana nganing pirmi lang ining nakahiling ki Carina sa bilog na banggi. “Maray pa na istoryahan mo na lang giraray ako ning manungod sa agom mo. Halawig pa an banggi ta digdi.”
=—————————————————–
English Version
*Central Bicol, commonly called Bicol Naga, is the most-spoken language in the Bicol Region of southern Luzon, Philippines. It is spoken in the northern and western part of Camarines Sur, second congressional district of Camarines Norte, eastern part of Albay, northeastern part of Sorsogon, San Pascual town in Masbate, and southwestern part of Catanduanes. Central Bicol speakers can be found in all provinces of Bicol and it is a majority language in Camarines Sur.
Written by Karl Gaverza
Bicol Translation by Willie Villar
Copyright © Karl Gaverza
Translation Copyright © Willie Villar
Inspired by the Wak-wak entry in Creatures of Philippine Lower Mythology. Ramos. 1971.
Wak-wak (Surigao) Illustration and Watercolor by Nightmaresyrup
IG: @nightmaresyrup
Tumblr: http://